1
استادیار جامعه شناسی، عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه هرمزگان
2
دانش آموخته کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی، دانشگاه هرمزگان
چکیده
به‌رغم تحولات مدرن در چند دهة گذشته، خرافهگرایی به مثابه سازه‌ای اجتماعی همچنان در زندگی روزمرة برخی شهروندان حضور دارد و مبنای تصمیم‌گیری و کنش‌ورزی است. شهر بندرعباس نیز از این قاعده مستثنا نیست؛ ازاین‌رو هدف پژوهش حاضر مطالعة گرایش به خرافات و ارتباط آن با برخی پارامترهای اجتماعی است. روش بررسی این پژوهش پیمایش است و با بهره‌گیری از ابزار پرسش‌نامه، داده‌های تحقیق گرد‌آوری شده‌اند. برای تعیین حجم نمونه بر اساس جدول مورگان، چهارصد نفر از زنان هجده تا شصت‌سالة شهر بندرعباس به روش نمونه‌گیری تصادفی - طبقه‌ای انتخاب شده‌اند. طبق یافته‌های پژوهش، میانگین گرایش به خرافات در حد متوسط به بالا (93/42 درصد) گزارش شده است. بررسی متغیرهای زمینه‌ای نشان داد سن تأثیر تعیین‌کننده‌ای بر میزان گرایش زنان به خرافات دارد؛ ولی نبود ارتباط میان متغیرهایی همچون سطح تحصیلات و میزان درآمد خانوار با میزان گرایش به خرافات، نشان از فراطبقاتی و فراتحصیلی شدن این پدیده دارد. همچنین نتایج آزمون استنباطی فرضیه‌های پژوهش بیانگر آن است که رابطه‌ای میان ازخودبیگانگی اجتماعی و گرایش به خرافات وجود ندارد؛ اما از سوی دیگر بین کنش عقلانی، دین‌داری، احساس امنیت اجتماعی و رضایت از زندگی زنان این شهر با گرایش به خرافات، رابطة معکوس و معناداری وجود دارد.
الماسی، مسعود؛ «بررسی عوامل مرتبط با احساس امنیت اجتماعی زنان، مورد مطالعه: زنان ساکن مجتمع‌های مسکونی مهرشهر ایلام»؛ مطالعات اجتماعی زنان، دورة 14، ش1، 1395، ص103-127.
ایمان، محمدتقی و علی مرادی؛ «بررسی ازخودبیگانگی اجتماعی در مسئولیت اجتماعی، مورد مطالعه: کارکنان شرکت نفت کرمانشاه»؛ جامعهشناسی کاربردی، س28، ش3، 1396، ص123-152.
آرون، ریمون؛ سیر مراحل اساسی اندیشه در جامعهشناسی؛ ترجمة باقر پرهام؛ تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1377.
بی‌ریا، ناصر و همکاران؛ روان‌شناسی رشد؛ تهران: سمت، 1385.
جعفری، علی‌اکبر و مرجان رضایی؛ «بررسی نگرش زنان شیعة عصر صفویه به خرافات و باورهای نادرست»؛ بانوان شیعه، ش26، 1390، ص133-162.
خادمی، علی و محمدرضا اسماعیلنیا؛ «نقش ویژگیهای شخصیتی و سبکهای هویت در پیشبینی رضایت از زندگی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز»؛ زن و مطالعات خانواده، س8، ش33، 1395، ص7-26.
خانی، لطفعلی و محمود علمی و مظفر غفاری و رضا اسماعیلی؛ «بررسی رابطة محرومیت اجتماعی با گرایش به خرافات»؛ مطالعات جامعهشناختی، س6، ش21، 1392، ص7-19.
دهقانی، حمید و حدیقه ابراهیمی؛ «مطالعة احساس امنیت روانی و اجتماعی با گرایش به خرافات، مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه اصفهان»؛ پژوهشهای راهبردی مسائل اجتماعی ایران، س8، ش4، 1398، ص99-122.
ربیعی، کامران؛ «توسعة اجتماعی - اقتصادی و تأثیر آن بر تلقی افراد از چیستی خرافات، مطالعة موردی: شهرستانهای اصفهان»؛ جامعهشناسی کاربردی، س26، ش4، 1394، ص129-148.
رجبی‌پور، محمود؛ «درآمدی بر احساس امنیت در بستر امنیت عینی»؛ فصلنامة دانش انتظامی، دورة 5، ش18، 1382، ص7-28.
رفیعپور، فرامرز؛ آنومی اجتماعی؛ تهران: شرکت سهامی انتشار، 1378.
صدری افشار، غلامحسین؛ فرهنگ فارسی امروز؛ ج3، تهران: فرهنگ معاصر، 1383.
طاهری، زهرا و رسول ربانی و مهدی ادیبی‌سده؛ «رابطة نقش پلیس و احساس امنیت در شهر اصفهان»؛ پژوهشهای راهبردی نظم و امنیت، دورة 1، ش1، 1391، ص21-38.
ظهیرینیا، مصطفی و یاسر رستگار و سیما هادی؛ «ارائة یک مدل پارادایمی از مراجعة زنان به فال‌گیر در شهر زاهدان»؛ مطالعات راهبردی زنان، س20، ش79، 1397، ص115-142.
عباسزاده، محمد و نسرین انصاریاوزی و علی بوداقی؛ «مطالعة خرافهگرایی در میان دانشجویان با رویکرد کیفی»؛ مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، س9، ش3، 1398، ص847-872.
عزیزخانی، اقباله و جعفر ابراهیمی و جعفر آبتین؛ «بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر گرایش به خرافات، مطالعة موردی: دانشجویان دانشگاه آزاد واحد اردبیل»؛ مطالعات جامعهشناختی، س6، ش18، 1394، ص72-53.
عمید، حسن؛ فرهنگ عمید؛ ج1، تهران: امیرکبیر، 1381.
فاضلی، نعمت‌الله و اقبال خالدیان و حسین رمضانی؛ «رویکرد فرهنگی به فال‌نامة مجلات خانواده؛ تحلیل گفتمان صفحة ماه‌به‌ماه با رازهای خوشبختی، مجلة خانوادة سبز»؛ انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، س9، ش33، 1392، ص139-162.
قادرزاده، امید و فاطمه غلامی؛ «تحلیل تجربههای زنان سنندجی از فال‌گیری، مطالعة کیفی دلایل و پیامدهای فال‌گیری»؛ جامعهشناسی کاربردی، س26، ش2، 1394، ص107-124.
کوزر، لیوئیس؛ زندگی و اندیشة بزرگان جامعهشناسی؛ ترجمة محسن ثلاثی؛ چ7، تهران: علمی، 1377.
گزارش جایگاه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی استان‌های کشور 1394 تا 1398، تهران: مرکز آمار ایران، 1399.
گزارش نیم‌نگاهی به شاخص‌های توسعة استان هرمزگان، تهران:معاونت اموراقتصادی و برنامه‌ریزی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، 1400.
گلابی، فاطمه و لیلا زارع‌زاده؛ «روابط همسایگی و احساس امنیت اجتماعی»؛ فصلنامة علمی دانشانتظامی آذربایجان شرقی، دورة 4، ش12، 1393، ص19-36.
گیدنز،آنتونی؛ جامعهشناسی؛ ترجمة حسن چاوشیان؛ تهران: نی، 1386.
مجدی‌فرد، فرهاد و صمد صباغ؛ «بررسی رابطة تقدیرگرایی و بهره‌مندی از رسانه‌های ارتباطی در بین شهروندان ارومیه»؛ مطالعات جامعهشناختی، س7، ش28، 1394، ص57-75.
مؤذنی، احمد و علی بهشتیدوست؛ «بررسی رابطة بازتولید فرهنگی و طبقة اجتماعی با تأکید بر تقدیرگرایی، سرپرستان خانوار شهر اصفهان»؛ جامعهشناسی کاربردی، س28، ش4، 1396، ص71-94.
میرزایی، طاهره؛ «زنان و خرافات در داستان های محمدعلی جمالزاده»؛ مطالعات فرهنگی - اجتماعی خراسان، ش5 و6، 1386، ص131-145.
نیازی، محسن و الهام شفائیمقدم؛ «بررسی عوامل مؤثر بر میزان تقدیرگرایی زنان»؛ جامعهپژوهی فرهنگی، س 5، ش1، 1393، ص123-147.
نیکویی، مریم و سوسن سیف؛ «بررسی رابطة دین‌داری با رضایتمندی زناشویی»؛ فصلنامة پژوهشهای مشاوره، س4، ش13، 1384، ص61-79.
وثوقی، منصور و نسیم خواجهزاده؛ «بازنمایی جادو در سبکهای نوین زندگی با تأکید بر گسترش حوزة خصوصی، مطالعة موردی: زنان شهر دزفول»؛ مطالعات توسعة اجتماعی ایران، س7، ش1، 1393، ص21-36.
رستگار, یاسر, & ولی پور, زهرا. (1400). خرافهگرایی و ارتباط آن با برخی پارامترهای اجتماعی در میان زنان شهر بندرعباس. مطالعات جنسیت و خانواده, 9(1), 143-170.
MLA
یاسر رستگار; زهرا ولی پور. "خرافهگرایی و ارتباط آن با برخی پارامترهای اجتماعی در میان زنان شهر بندرعباس". مطالعات جنسیت و خانواده, 9, 1, 1400, 143-170.
HARVARD
رستگار, یاسر, ولی پور, زهرا. (1400). 'خرافهگرایی و ارتباط آن با برخی پارامترهای اجتماعی در میان زنان شهر بندرعباس', مطالعات جنسیت و خانواده, 9(1), pp. 143-170.
VANCOUVER
رستگار, یاسر, ولی پور, زهرا. خرافهگرایی و ارتباط آن با برخی پارامترهای اجتماعی در میان زنان شهر بندرعباس. مطالعات جنسیت و خانواده, 1400; 9(1): 143-170.
)