نقد مقالة «حکم نفقة زن بیوه بر اساس آیة 240 سورة بقره»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش پژوه مقطع تخصصی رشته خانواده از مؤسسه عالی فقه و علوم اسلامی

چکیده

این نوشتار در نقد مقالة «حکم نفقة زن بیوه بر اساس آیة 240 سورة بقره» نوشتة آقای امیر مهاجر میلانی و بیان نظر صحیح در نفقة بیوه به قلم آمده است. گرچه مقالة آقای میلانی دارای تتبع و نوآوری و دقت مناسبی است؛ اما برخی ایرادهای محتوایی و شکلی و ویرایشی نیز دارد. ایرادهای محتوایی به دو بخش ایرادهای کلی و موردی تقسیم شده است. در بخش ایرادات محتوایی کلی، سه ایرادِ «نبود تتبّع جامع»، «ذکر نشدن پاره‌ای از مباحث لازم» و «نداشتن ثبات نسبی در نقاط مختلفی از مقاله» ذکر شده است؛ همان‌گونه که در بیست مورد، اشتباهات مؤلف و نواقص مقاله‌اش به عنوان ایراد محتوایی موردی مطرح شده است. سپس عنوان مقاله نقد شده و به پاره‌ای ایرادهای شکلی و ویرایشی نیز اشاره شده است. درنهایت و بر خلاف نظر مؤلف، نتیجه این شده که طبق روایات و نظر مشهور، آیة 240 سورة بقره در حکم عده نسخ شده و درعین‌حال، حکم استحباب وصیت برای زوجه پابرجاست.

کلیدواژه‌ها


  1. قرآن کریم.
  2. ابن‌جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن‌بن‌علی؛ زاد المسیر فی علم التفسیر؛ بیروت: دار الکتب العربی، 1422ق.
  3. ابن‌کثیر، اسماعیل‌بن‌عمرو دمشقی؛ تفسیر القرآن العظیم؛ بیروت: دار الکتب العلمیه، 1419ق.
  4. حائرى مازندرانى، محمد‌‌بن‌اسماعیل؛ منتهى المقال فی أحوال الرجال؛ محقق: گروه پژوهش مؤسسة آل‌البیت:؛ 7ج، چ1، قم: مؤسسة آل‌البیت:، 1416ق.
  5. راوندى قطب‌الدین سعیدبن‌هبةالله؛ فقه القرآن فى شرح آیات الأحکام؛ چ2، قم: کتابخانة آیت‌الله مرعشى نجفى، 1405ق.
  6. سبحانى تبریزى، جعفر؛ ارشاد العقول الى مباحث الأصول؛ مقرّر: محمدحسین حاج عاملی؛ چ1، قم: نشر مؤسسة امام صادق7، 1424ق.
  7. سبزواری، سیدعبدالاعلی؛ مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن؛ بیروت: مؤسسة اهل بیت:، 1409ق.
  8. سُدّی، ابومحمد اسماعیل‌‌بن‌عبدالرّحمن؛ تفسیر السُدّی الکبیر؛ ط1، بیروت: دار الوفاء للطباعة والنشر والتوزیع، بیروت، 1414ق.
  9. شریف الرضی، محمد‌‌بن‌حسین؛ نهج البلاغه (للصبحی صالح)؛ محقق: صبحی صالح؛ 1ج، چ1، قم: هجرت،‏ 1414ق.‏
  10. طبرى، ابوجعفر محمد‌‌بن‌جریر؛ جامع البیان فى تفسیر القرآن؛ ط1، بیروت: دار المعرفة، 1412ق.
  11. طوسى، محمد‌‌بن‌حسن‏؛ التبیان فى تفسیر القرآن؛ ط1: بیروت: دار احیاء التراث العربى‏، [بی‌تا].
  12. عیاشى محمد‌‌بن‌مسعود؛ کتاب التفسیر؛ تحقیق سیدهاشم رسولی محلاتی؛ چ1، تهران: چاپخانة علمیه، 1380ق.‏
  13. فانى اصفهانى، على؛ آراء حول مبحث الألفاظ فی علم الأصول؛ 2ج، چ1، قم: رضا مظاهری، 1401ق.
  14. فخر رازی، ابوعبدالله محمدبن‌عمر؛ مفاتیح الغیب؛ بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1420ق.
  15. کلینی، ابوجعفر محمد‌‌بن‌یعقوب‌‌بن‌اسحاق؛ الکافی؛ 8ج، تهران: دار الکتب الاسلامیه، 1407ق.
  16. مجلسى، محمدباقر‌‌بن‌محمدتقی؛ بحار الانوار (ط- بیروت)؛ محقق/ مصحح: جمعى از محققان‏؛ 111ج، ط2، بیروت: دار إحیاء التراث العربی‏، 1403ق‏.
  17. مصطفی زید؛ النسخ فی القرآن الکریم دراسة تشریعیة تاریخیة نقدیة؛ قاهره: دار الوفا، 1408ق.
  18. معرفت، محمدهادی؛ علوم قرآنى؛ چ4، قم: مؤسسة فرهنگى التمهید، 1381.
  19. مفید، ابوعبدالله محمدبنمحمدبن‌النعمان العکبری البغدادی؛ أحکام النسا؛ 1 ج، چ1، قم: کنگرة جهانی هزارة شیخ مفید، 1413ق.
  20. موسوی خویى، سیدابوالقاسم؛ غایة المأمول؛ تقریرات محمدتقی جواهری؛ 1ج، چ1، قم: مجمع الفکر الاسلامی، 1428ق.
  21. نجفى، محمدحسن (صاحب الجواهرجواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام؛ 43ج، ط7، بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1404ق.
  22. مقاله مورد نقد؛ امیر مهاجر میلانی؛ حکم نفقة زن بیوه براساس آیة ٢٤٠ سورة بقـره، دو فصلنامة مطالعات جنسـیت و خـانواده، ش٢، پـاییز و زمسـتان١٣٩٤، ص٩٩-١٣٦.