کودکان و خشونت خانگی با تأکید بر ﻗﺎﻧﻮن ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﮐﻮدﮐﺎن و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﻣﺼﻮب 1399 و اسناد بین‌المللی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه مطالعات زنان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

ﺧﺎﻧﻮاده و ﺟﺎﯾﮕﺎه آن در نظام‌های داﺧﻠﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎ اﻫﻤﯿﺖ ویژه‌ای دارد و حقوق ﮐﻮدک زﯾﺮﻣﺠﻤﻮعة ﺣﻘﻮق ﺧﺎﻧﻮاده به شمار می‌رود. ﺣﻘﻮق ﮐﻮدک در ﻣﺤﯿﻂ ﺧﺎﻧﻮاده ﻧﻤﻮد ﻋﯿﻨﯽ می‌یابد. در این رابطه بررسی ﺣﻮزة ﺻﻼﺣﯿﺖ دولت‌ها دربارة ﺣﻘﻮق ﺧﺎﻧﻮاده و ﮐﻮدک نیز اهمیت بسزایی دارد. ﺣﻘﻮق ﮐﻮدک ﺑﻪ واسطة ارﺗﺒﺎط ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﺎ ﻣﺼﺎدﯾﻖ ﺣﻘﻮق ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ ﺑﺸﺮ دارای وﺻﻒ آﻣﺮه است. درنتیجه دولت‌ها در روﯾﻪ و ﻣﻘﺮرات داﺧﻠﯽ ﺧﻮد نمی‌توانند از ﻣﺼﺎدﯾﻖ ﻣﺰﺑﻮر ﻋﺪول ﮐﻨﻨﺪ. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش قانون حمایت از کودکان و نوجوانان 1399 در پیشگیری و حمایت از کودکان آسیب‌دیده از خشونت خانگی با روش توصیفی - تحلیلی و مطالعة اسنادی، کتابخانه‌ای در راستای پاسخ به این پرسش‌ها ﮐﻪ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان 1399 ﭼﻪ روﯾﮑﺮد و نوآوری دربارة حمایت از کودکان در برابر خشونت خانگی دارد؟ این قانون در اﺣﺮاز ﻣﻨﺎﻓﻊ و ﻣﺼﺎﻟﺢ ﮐﻮدکان و نوجوانان با اسناد بین‌المللی تا چه حدی انطباق دارد؟ همچنین بیان می‌دارد ﺑﺎ ﺗﺻویب ﻗﺎﻧون ﺣﻣﺎﯾت از اطفال و ﻧوﺟواﻧﺎن ﻣﺻوب ١٣٩٩، اقداﻣﺎت ﺣﻣﺎﯾﺗﯽ، ایجاد ﺿﻣﺎﻧت اﺟرای ﮐﯾﻔری در ﻣورد ﮐوﺗاهی ﻣراقبان و والدین اطفال و ﻧوﺟواﻧﺎن در انجام وظایف ﺧود، ﺗﺧﺻﺻﯽ ﮐردن بخش‌هایی از رﺳیدﮔﯽ به جرایم علیه اطﻔﺎل و... ﻣﻘرراﺗﯽ وﺿﻊ شده ومطالعة تطبیقی میان دو سند بیانگر آن است که قانون جدید در بسیاری از جنبه‌ها پوشش مناسبی نسبت به تعهدات ناشی از کنوانسیون حقوق کودک ارائه می‌دهد. کنوانسیون نقش مؤثری در دفاع از حقوق کودکان داشته؛ اما در حوزه‌هایی مثل ضعف در هماهنگی ساختاری، ضمانت اجرایی، مبانی نظری و تعاریف و بازدارنده نبودن مجازات‌های اعلامی دارای نقایصی است.

کلیدواژه‌ها


  1. اﺑﺮﻧﺪآﺑﺎدی، ﻋﻠﯽﺣﺴﯿﻦ و ﺣﻤﯿﺪ ﻫﺎﺷﻢﺑﯿﮕﯽ؛ داﻧﺸﻨﺎمة جرم‌شناسی؛ چ3، تهران: اﻧﺘﺸﺎرات گنج داﻧﺶ، 1393.
  2. اردﺑﯿﻠﯽ، ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﯽ؛ ﺣﻘﻮق ﺟﺰای ﻋﻤﻮﻣﯽ؛ ج2، چ32، تهران: ﻧﺸﺮ ﻣﯿﺰان، 1394.
  3. آذربایجانی، مسعود؛ "نقدی بر کنوانسیون حقوق کودک"؛ مطالعات راهبردی زنان، شماره ، 1381.
  4. بیگی، جمال؛ «راهبردنگاری قانونی برای کودکان و نوجوانان در سیاست‌گذاری آموزشی»؛ فصلنامة سیاست‌نامة علم و فناوری، دورة 9، ش4، 1398، ص31-46.

5. پاکهیده، فریدون و سمیه محمدنظری و علی حمیدی؛ «حمایت از اطفال بزه‌دیدة خشونت خانوادگی در قوانین ماهوی ایران»؛ فصلنامة دانش انتظامی پلیس، ش32، 1396، ص37-56

  1. پورقهرمانی، بابک؛ «نگاهی به کنوانسیون حقوق کودک و مباحثی پیرامون آن»؛ رواق اندیشه، ش28، 1383، ص67-84.
  2. پتفت، آرین؛ «حمایت از کودکان در برابر خشونت در بافتار اسناد بین المللی»؛ فصلنامة حقوق کوک، س2، ش8، 1399، ص47-79.
  3. ﺗﻘﯽزاده زاﻧﻮﻗﯽ؛ «ﻧﻮآوریﻫﺎی ﻣﺎﻫﻮی و ﺷﮑﻠﯽ ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺪﯾﺪ ﺣﻤﺎﯾﺖ از اﻃﻔﺎل و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن»؛ فصلنامة فقه و حقوق نوین، دورة 1، ش3، 1399، ص1-27.
  4. جعفری، افشین و اسماعیل‌پور، حیدر؛ «مبانی فلسفی و حقوقی دورة کودکی و نوجوانی از منظر نظام حقوقی اسلام و کنوانسیون حقوق کودک»؛ فصلنامة حقوق پزشکی، ویژه‌نامة حقوق بشر و حقوق شهروندی،1398، ص126-138.
  5. ﺣﺎﺟﻲ‌ﺗﺒﺎر ﻓﻴﺮوزﺟﺎﻳﻲ، ﺣﺴﻦ؛ «پیشگیری وﺿﻌﻲ از ﺑﺰه‌دﻳﺪﮔﻲ ﻛﻮدﻛﺎن در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ در اﻳﺮان ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮرات اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن»؛ ﻓﺼﻠﻨﺎمة ﻋﻠﻤﻲ - ﺗﺮوﻳﺠﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از ﺟﺮم، س5، ش17، 1389، ص95-105.
  6. ﺣﺒﯿﺒﯽ، سمیرا و مریم ﮔﻮﻫﺮی ﻣﻘﺪم؛ «ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی از کودک‌آزاری و درﻣﺎن آن»؛ ﻓﺼﻠﻨﺎمة ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت روان‌شناسی و ﻋﻠﻮم ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ، دورة 3، ش2، 1396، ص95-105.
  7. حسنی، محمدرضا و عیسی عابدینی و ابراهیم ابراهیمی و کمال کوهی؛ «عوامل و ریشه‌های تنبیه بدنی کودکان در محیط خانواده و راهکارهای مقابله با آن»؛ حقوق بشر، ج6، ش2، 1390، ص57-72.
  8. حبیبی، تهمینه؛ «نقدی بر کنوانسیون حقوق کودک»؛ مطالعات راهبردی زنان، ش16، 1381.
  9. رﺿﻮاﻧﯽ، ﺳﻮداﺑﻪ و مریم ﻏﻨﯽزاده ﺑﺎفقی؛ «ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی اﻣﻦ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﮥ درﻣﺎﻧﮕﺎه زﻧﺎن ﺧﺸﻮﻧﺖدﯾﺪۀ ﺧﺎنگی»؛ مجلة حقوقی دادگستری، دورۀ ۸۳، ش۱۰۶، 1398، ص143-167.
  10. رﻓﺎﻫﯽ، ژاﻟﻪ و نصیر داﺳﺘﺎن و ﺣﺎﺟﯽ اﺷﺮﻓﯽ؛ «پیش‌بینی ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﺮ اﺳﺎس ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺧﺎﻧﮕﯽ و اﻟﮕﻮﻫﺎی ارﺗﺒﺎﻃﯽ»؛ فصلنامة سلامت روان کودک، دورة 7، ش2، 1399، ص55-65.
  11. ﺳﺎدات اﺳﺪی، ﻟﻴﻼ؛ «ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺑﺮ ﻣﻘﺮرات دادرﺳﻲ اﻳﺮان ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﻌﺎرض ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮن»؛ فصلنامة علمی پیشگیری از جرم، س4، ش11، 1388، ص45-70.
  12. ﺳﺎﻟﺎزار ﻓﻠﮑﻤﻦ، ﮐﺮﯾﺴﺘﯿﻦ؛ «ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻋﻠﯿﻪ ﮐﻮدﮐﺎن، ﻣﺮوری ﺑﺮ اﻧﺪﯾﺸة ﺟﻬﺎﻧﯽ و اﻗﺪام ﻣﻠﯽ ﺑﺮای ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﮐﻮدﮐﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ آﺳﯿﺐ»؛ ترجمة ﻋﻠﯽ ﻧﻮرﻣﺤﻤﺪی؛ فصلنامة حقوق بشر، س3، ش2، 1390، ص27-34.
  13. ستایش، ناهید و خدیجه ازوجی و مجید بخشی‌زاده و مرضیه نجومی؛ «خشونت خانگی و وضعیت جسمی روانی زنان»، مجلة ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ رازی، دورة 24، ش154، 1396، ص20-26.
  14. ﺳﺠﺎدی‌ﻓﺮ، ﻗﺎﺳﻢ؛ «ﺑﺮرﺳﯽ ﻓﺮاواﻧﯽ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻋﻠﯿﻪ زﻧﺎن در ﻃﯽ ﻣﺪت ﺑﺎرداری و رابطة آن ﺑﺎ ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎی ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب»؛ رﺳﺎلة دﮐﺘﺮی، داﻧﺸﮑﺪة ﭘﺰﺷﮑﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺗﻬﺮان، 1381.
  15. ﺳﯿﺪی ﺑﻨﺎﺑﯽ، ﺳﯿﺪﺑﺎﻗﺮ و ﺳﯿﺪﻣﺮﺗﻀﯽ ﻣﻮﺳﻮی‌ﺗﺒﺎر؛ «ﺑﺮرﺳﯽ ﻓﻘﻬﯽ و ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺳﻮءرﻓﺘﺎر ﺑﺎ ﮐﻮدﮐﺎن در ﻻیحة ﺣﻤﺎﯾﺖ از اﻃﻔﺎل و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺟﺎﯾﮕﺎه آن در اﺳﻨﺎد بین‌المللی»؛ ﻓﺼﻠﻨﺎمة ﻗﻀﺎوت، ش94، ص96-116.
  16. ﺷﻌﺒﺎﻧﯽ، ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﯿﻦ؛ «ﺣﻘﻮق ﮐﻮدﮐﺎن در ﺧﺎﻧﻮاده در ﭘﺮﺗﻮ اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ بین‌المللی»؛ ﻓﺼﻠﻨﺎمة ﺣﻘﻮق ﭘﺰﺷﮑﯽ، وﯾﮋه‌ﻧﺎمة ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ و ﺣﻘﻮق ﺷﻬﺮوﻧﺪی، 1397، ص347-362.
  17. شفیعی، زهره؛ «قانون حمایت از اطفال و نوجوانان گامی در جهت اجرای تعهدات بین المللی»، انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد؛ 1400.
  18. ﺷﻬﻨﯿﺎن‌پور، ﻋﺴﮑﺮ؛ «ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﻠﻞ و ﻋﻮاﻣﻞ ﮔﺮاﯾﺶ ﺑﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻋﻠﯿﻪ زﻧﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن»؛ فصلنامة داﻧﺶ اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ ﺧﻮزﺳﺘﺎن، دﻓﺘﺮ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﮐﺎرﺑﺮدی ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﯽ اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ اﺳﺘﺎن ﺧﻮزﺳﺘﺎن، س3، ش13، 1394، ص63-80.
  19. صالحی، حمیدرضا و مائده اسماعیل‌پور؛ «تأملاتی بر کودک‌آزاری با رویکردی بر قوانین حمایت از کودکان و نوجوانان مصوب 1381»؛ دوفصلنامة علمی- ترویجی فقه و حقوق خانواده، س19، ش61، 1393، ص117-142.
  20. صفری، محسن و رضا زهروی؛ «بررسی تطبیقی نفی ضابطة کودک‌انگاری سن‌مدار محض»؛ فصلنامة دیدگاه‌های حقوق قضایی، ش59، 1391، ص173-204.
  21. علمداری، علی و محمد فرجیها؛ «ظرفیت‌های تقنینی کاربرد برنامه‌های عدالت ترمیمی در بزه‌دیدگی اطفال در فضای سایبر»؛ مجلس راهبرد، دورة 27، ش102، 1399، ص159-182.
  22. عالمی، محمد حسین و فریبا طایی؛ «بررسی تطبیقی حقوق کودک از منظر حقوق ایران و قوانین بین‌الملل»؛ فصلنامة مطالعات حقوق بشر اسلامی، س10، ش1، پیاپی 20، 1400، ص181-204.
  23. ﻓﺮﺷﻴﺪﻓﺮ، ﻣﺮﻳﻢ؛ «مداخلة دوﻟﺖ در ﺧﺸﻮﻧﺖﻫﺎی ﺧﺎﻧﮕﻲ از ﻣﻨﻈﺮ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ»؛ پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، دانشکدة حقوق دانشگاه شهید بهشتی، 1390.
  24. فیروزی، گلناز؛ «حمایت از اطفال بزه‌دیدة خشونت خانگی در قوانین ماهوی ایران»؛ فصلنامة علمی مطالعات پیشگیری از جرم، ش12، 1388، ص131-166.
  25. فهرستی، زهرا و گلرخ نظری خاکشور؛ «بررسی پدیدة کودک‌آزاری از ابعاد حقوقی و ضرورت بازنگری»؛ فصلنامة تخصصی فقه و تاریخ تمدن؛ س14، ش15، 1387.
  26. قانون حمایت از اطفال و نوجوان مصوب 1399، پایگاه اطلاع‌رسانی قوانین و مقررات کشور، معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری، 1399.
  27. کاتوزیان، ناصر؛ قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی؛ چ16، تهران: نشر میزان، 1386.
  28. ﮐﻮﺷﺎ، ﺟﻌﻔﺮ و یاسمن ﺧﻮاﺟﻪﻧﻮری؛ «ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن ﻣﻔﻬﻮم ﻃﻔﻞ در ﺑﺴﺘﺮ ﺣﻘﻮق ﮐﯿﻔﺮی»؛ مجلة تحقیقات حقوقی، ویژه‌نامة ش2، 1391، ص1-32.
  29. ﮐﻮﮐﺒﻲ ﺳﻘﻲ، ﻓﺎﻃﻤﻪ؛ «حق ﺳﻼﻣﺖ ﮐﻮدﮐﺎن در اﯾﺮان؛ ﭘﯿﺎدهﺳﺎزی ﻗﻮاﻧﯿﻦ بین‌المللی»؛ اﺧﻼق و ﺗﺎرﯾﺦ ﭘﺰﺷﮑﯽ، دورة 13، ش1، 1399، ص403-417.
  30. محسنی کبیر، معصومه و عیسی کریمی و تینا امیری و جعفر بوالهری؛ «پیشگیری از خشونت خانگی: اجرای برنامة آزمایشی جلب حمایت در یک منطقة شهری»، مجلة روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، دورة 24، ش2، 1397، ص127-133.
  31. مقدادی، محمدمهدی و مریم جوادپور؛ «تأثیر ازدواج زودهنگام بر سلامت جسمی کودکان و سازوکارهای مقابله با آن»؛ ﻓﺼﻠﻨﺎمة ﺣﻘﻮق ﭘﺰﺷﮑﯽ، س11، ش40، 1396، ص31-61.
  32. ﻣﻬﺪوی ﺛﺎﺑﺖ، ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﯽ و ﺳﺎﻣﺎن ﻋﺒﺪاﻟﻠﻬﯽ؛ «ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺟﻨﺎﯾﯽ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮاﻧﻪ در ﻗﺒﺎل ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻋﻠﯿﻪ اﻃﻔﺎل»؛ ﻓﺼﻠﻨﺎمة ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﭘﭙﯿﺸﮕﯿﺮی از ﺟﺮم، س14، ش51، 1398، ص9-33.
  33. مؤذن‌زادگان، حسنعلی؛ «سیر تحول قوانین کیفری حمایتی کودکان و نوجوانان در حقوق ایران»؛ مجلة حقوقی دادگستری، دورة 72، ش62-63، 1387، ص15-40.
  34. میلان، علیرضا و الهام عبدی؛ «ﺗﺄﺛﯿﺮ ﮐﺎر ﮐﻮدک در ﺑﺰهکاری اﻃﻔﺎل»؛ ﻓﺼﻠﻨﺎمة ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، دورة 2، ش1، ﺑﻬﺎر 1395، ص23-40.
  35. معینی فر، محدثه؛ «بررسی حق کودک بر هویت در اسلام و اسناد بین‌الملل»؛ دوفصلنامة فقه و حقوق خانواده، دورة 17، ش56، 1391.
  36. نوع‌پرست، زهرا؛ «حقوق کودک: شورای حقوق بشر و منع خشونت علیه کودکان»؛ فصلنامة تخصصی علوم سیاسی، ش14، 1390، ص1-22
  37. ﻧﯿﮑﺒﺨﺘﯽ، ﺟﻮاد و ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ ﻣﺤﻤﺪﻧﺴﻞ و ﺑﻬﺮوز ﮔﻠﭙﺎﯾﮕﺎﻧﯽ؛ «بررﺳﯽ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﻗﺎﻧﻮن ﺣﻤﺎﯾﺖ از اﻃﻔﺎل و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ هرزه‌نگاری و ﭘﺮوﺗﮑﻞ اﻟﺤﺎﻗﯽ ﺑﻪ ﮐﻨﻮاﻧﺴﯿﻮن ﺣﻘﻮق ﮐﻮدک»؛ ﻓﺼﻠﻨﺎمة ﺣﻘﻮق ﭘﺰﺷﮑﯽ، وﯾﮋه‌ﻧﺎﻣﻪ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ و ﺣﻘﻮق ﺷﻬﺮوﻧﺪی، 1399، ص115-131
  38. ﻧﯿﮑﻨﺎﻣﯽ، ندا و علی‌اصغر آﻗﺎیی و سارا ﮐﺎﻇﻤﯽ؛ «خشونت خانگی ﻧﻘﺾ ﮐﺮاﻣﺖ ذاﺗﯽ ﮐﻮدک و راﻫﮑﺎرﻫﺎی ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ آن در اﻧﺪیشة ﺣﻘﻮقی اسلام»؛ فصلنامة علمی تحقیقات حقوقی تطبیقی آزاد، دورة 6، ش22، 1392، ص133-152.
  39. ویسی، میثم و رشید قدیری؛ «ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺟﻨﺎﯾﯽ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮانة اﯾﺮان در ﻗﺒﺎل ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻋﻠﯿﻪ اﻃﻔﺎل و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن»؛ ﻓﺼﻠﻨﺎمة ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، دورة 6، ش1 ، 1399، ص14-25.
  40. یزدان، یوسفعلی و محمدحسین زاهدیان؛ «سیاست کیفری افتراقی در قبال بزهکاری و بزه‌دیدگی جنسی اطفال در نظام حقوقی ایران»؛ کنفرانس ملی تحقیقات علمی جهان در مدیریت، حسابداری، حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، 1396.
  41. ﯾﻌﻘﻮﺑﯽدوﺳﺖ، ﻣﺤﻤﻮد و ﺣﻠﯿﻤﻪ ﻋﻨﺎﯾﺖ؛ «ﺑﺮرﺳﯽ رابطة ﺑﯿﻦ ﺷﯿﻮه‌ﻫﺎی ﻓﺮزﻧﺪﭘﺮوری واﻟﺪﯾﻦ ﺑﺎ ﺧشوﻧﺖ ﺧﺎﻧﮕﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪان در ﺷﻬﺮ اﻫﻮاز»؛ ﭘﮋوﻫﺶ‌ﻫﺎی راﻫﺒﺮد اﻣﻨﯿﺖ و ﻧﻈﻢ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ش2، 1393، ص31-60.
  42. African Charter on the Rights and Welfare of the Child. 1990. Available at: https://www.un.org/en/africa/osaa/pdf/au/afr_charter_rights_welfare_child_afr ica_1990.pdf.
  43. Aoife Daly, Sandy Ruxton and Mieke Schuurman, (2016).” CHALLENGES TO CHILDREN’S RIGHTS TODAY: WHAT DO CHILDREN THINK?”. A desktop study on children’s views and priorities to inform the next Council of Europe Strategy for the Rights of the Child, https://rm.coe.int/1680643ded.
  44. Common Criticisms of Children’s Rights and 25 Years of the IJCR, Chapter in Children’s Rights: New Issues, New Themes, New Perspectives, edited by M Freeman, pp. 39-50/ Priscilla Alderson University College London, UK, https://discovery.ucl.ac.uk/id/eprint/10054153/3/Alderson_Commo
  45. Council of Europe Strategy for the Rights of the Child (2016-2021) Children’s human rights, Council of Europe. French edition: Stratégie du Conseil de l'Europe pour les droits de l'enfant (2016-2021)
  46. Frehsee, Detlev, Wiebke Horn, and Kai-D. Bussmann, eds. Family violence against children: a challenge for society. Vol. 19. Walter de Gruyter, 1996.
  47. Guide to Practice on Reservations to Treaties,2011,Report of the International Law Commission on the work of its sixty-third session, Adopted by the International Law Commission at its sixty-third session, in 2011, and submitted to the General Assembly as a part of the Commission’s report covering the International Law Commission, 2011, vol. II, Part Two. https://legal.un.org/ilc/texts/instruments/english/draft_articles/1_8_2011.pdf.
  48. Korbin Jill E. (Ed.), Child Abuse and Neglect Cross-Cultural Perspectives, University of California Press, 1983 punishment and influencing factors. Journal of interpersonal violence 27, no. 11, 2208-2229, p.174.
  49. Marvasti, J. A. (2000), Child Suffering in the world: Child Maltreatment by Parents, Culture and Goverments in Different countries and cultures, Manchester,Sexual Tranma center Publication.
  50. Mills,L.G; Friend, C; Conrey, K;et al. (2000), "Child Protection and Donestic Violence:Training, Practice and Policy Issuses", children and Youth Services,Review, Volume 22, Issue 5, May 2000, Pages 315–332.
  51. Reservations to Treatis [Agenda item 6] Document A/CN.4/558 and Add.1–2* Tenth report on reservations to treaties by Mr. Alain Pellet, Special Rapporteur, [1, 14 and 30 June 2005], https://legal.un.org/ilc/documentation/english/a_cn4_558.pdf
  52. Schulze E. Sexual exploitation and prostitution and its impact on gender equality. Brussels European Parliament. Brussels: Brussels University; 2014.
  53. United Nations,General comment No. 25 (2021) on children’s rights in relation to the digital environment, (2021), Committee on the Rights of the Child,
  54. United Nations,Committee on the Rights of the Child, General comment No. 24 (2019) on children’s rights in the child justice system,
  55. United Nations, Committee on the Rights of the Child, General comment No. 16 (2013) on State obligations regarding the impact of the business sector on children’s rights*, CRC/C/GC/16.
  56. United Nations, Committee on the Rights of the Child, General comment No. 21 (2017) on children in street situations, CRC/C/GC/21.
  57. N. Optional Protocol to the Convention on the Rights of the Child on the Involvement of Children in Armed Conflict. 2000. Available at: https://www.ohchr.org/en/professionalinterest/pages/op accrc.aspx.
  58. United Nations (2005), Done at Vienna on 23 May 1969. Entered into force on 27 January 1980 United Nations, Treaty Series, vol. 1155, p. 331, Vienna Convention on the Law of Treaties Done at Vienna on 23 May 1969. https://legal.un.org/ilc/texts/instruments/english/conventions/1_1_1969.pdf.
  59. United Nations Report of the International Law Commission Sixty-third session (26 April-3 June and 4 July-12 August 2011) General Assembly Official Records Sixty-sixth Session Supplement No. 10, A/66/10/Add.1, https://undocs.org/A/66/10/Add.1
  60. RESERVATIONS TO TREATIES [Agenda item 6] DOCUMENT A/CN.4/558 and Add.1–2* Tenth report on reservations to treaties by Mr. Alain Pellet, Special Rapporteur, [1, 14 and 30 June 2005], https://legal.un.org/ilc/documentation/english/a_cn4_558.pdf
  61. United Nations, International covenant on civil and political rights, CCPR/C/21/Rev.1/Add.6 11 November 1994, https://undocs.org/CCPR/C/21/Rev.1/Add.6.
  62. Official Documents System of the United Nation, https://documents-ddsun.org/doc/UNDOC/GEN/N19/024/33/PDF/N1902433.pdf?OpenElement
  63. United Nations Human Rights, International Covenant on Civil and Political Rights Adopted and opened for signature, ratification and accession by General Assembly resolution 2200A (XXI) of 16 December 1966 entry into force 23 March 1976, in accordance with Article 49, https://www.ohchr.org/en/professionalinterest/pages/ccpr.aspx
  64. United Nations, General Assembly, International Law Commission Seventy-first session Geneva, 29 April–7 June and 8 July–9 August 2019 Fourth report on peremptory norms of general international law (jus cogens) by Dire Tladi, Special Rapporteur*, A/CN.4/727, https://documents-dds ny.un.org/doc/UNDOC/GEN/N19/024/33/PDF/N1902433.pdf?OpenElement
  65. United Nations, Committee on the Rights of the Child Concluding observations on the combined third and fourth periodic reports of the Islamic Republic of Iran, General 14 March 2016, CRC/C/IRN/CO/3-4, https://undocs.org/en/CRC/C/IRN/CO/3-4.
  66. United Nations Report of the International Law Commission Sixty-third session (26 April-3 June and 4 July-12 August 2011) General Assembly Official Records Sixty-sixth Session Supplement No. 10, A/66/10/Add.1. https://undocs.org/A/66/10/Add.1.
  67. Document:
  68. universal declaration of human rights (1984).
  69. universal declaration of human rights (1984).
  70. .declaration of the rights of child 20 november (1959).
  71. international convention on the elimination of all forms of racial discrimination (1965).
  72. international convenant on civil and political rights and the optional protocol thereto (1966
  73. convention on the minimum age for employment (1973).
  74. The Convention on the Rights of the Child. 1989. Available at: http://www.un.org
  75. Children`s Rights. Amnesty International. 2008. Available at: http://www.web.archive.org.
  76. optional protocol to the convention on the rights of the child on the sale of children, child
  77. prostitution and child pornography (2000).