اثربخشی درمان هیجان‌مدار بر عملکرد خانواده و صمیمیت جنسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس‌ارشد مشاوره و راهنمایی، گروه مشاوره، دانشکدة روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال،ایران

2 استادیار مشاوره، گروه مشاوره، دانشکدة روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری مشاوره، گروه روانشناسی مشاوره و علوم تربیتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان هیجان‌مدار بر عملکرد خانواده و صمیمیت جنسی همسران انجام شد. گروه نمونه شامل 28 نفر (14 نفر گروه آزمایش و 14 نفر گروه گواه) از زنان مراجعه‌کننده به سرای محله‌های منطقة 10 تهران در سال 1395 بودند که به صورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. مؤلفه‌های درمان هیجان‌مدار در 8 جلسة 90دقیقه‌ای به گروه آزمایشی ارائه شد و گروه کنترل (گواه) برنامه‌ای دریافت نکردند. از هردو گروه آزمایش و کنترل، پیش و پس از اجرای برنامة درمانی، پیش‌آزمون و پس‌آزمون گرفته شد. به منظور سنجش عملکرد خانواده از پرسشنامه‌های عملکرد خانواده و به منظور سنجش میزان صمیمیت جنسی از پرسشنامة صمیمیت جنسی باگاروزی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده از میانگین، انحراف معیار و تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد میزان عملکرد خانواده (مؤلفة نقش‌ها) و صمیمیت جنسی افزایش معناداری را در نمرات پس‌آزمون در گروه آزمایش داشته است (p<0/05)؛ بنابراین می‌توان گفت آموزش مؤلفه‌های رویکرد هیجان‌مدار می‌تواند عملکرد خانواده و صمیمیت جنسی را بهبود بخشد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. اسدپور، اسماعیل و علی­محمد نظری و باقر ثنایی ذاکر و شهرزاد شقاقی؛ «بررسی اثربخشی زوج‌درمانی هیجان­محور بر افزایش صمیمیت زناشویی زوج­های مراجعه‌کننده به مراکز مشاورة شهر تهران»؛ پژوهش­های روان‌شناسی بالینی و مشاوره، دورة 2، ش1، 1391، ص25-38.
  2. اعتمادی، احمد و حسین احمد برآبادی؛ «اثربخشی زوج‌درمانی هیجان ‌دار گروهی بر رضایت زناشویی زوجین مراجعه‌کننده به مرکز مشاورة آموزش‌وپرورش ناحیة 2 مشهد»؛ پژوهش­های روان‌شناسی بالینی و مشاوره، دورة 4، ش1، 1393، ص95-114.
  3. اعتمادی، عذرا و بتول امین‌جعفری و مرضیه شاه‌سیاه؛ «تأثیر آموزش گروهی زوجین بر اساس رویکرد ارتباط‌درمانی بر افزایش صمیمیت زوجین شاهد و ایثارگر شهر اصفهان»؛ پژوهش‌نامة اسلامی زنان و خانواده، س2، ش1، 1393، ص13-38.
  4. بدیهی زراعتی، فرنوش و رقیه موسوی و علیرضا مهدویان؛ «اثربخشی رویکرد زوج‌درمانی هیجان‌مدار بر سبک دل‌بستگی بزرگ‌سالان و صمیمیت جنسی زوجین»؛ پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، دانشگاه علم و فرهنگ، 1392.
  5. بطلانی، سعیده و احمد احمدی و فاطمه بهرامی و مرضیه شاه‌سیاه و سیامک محبی؛ «تأثیر زوج‌درمانی مبتنی بر دل‌بستگی بر رضایت و صمیمیت جنسی»؛ مجلة اصول بهداشت روانی، س12، ش46، 1389.
  6. بهادری، فرشاد و مهدی صابری؛ «مقایسة عملکرد خانوادگی زوج‌های در حال طلاق ارجاعی به سازمان پزشکی قانونی و زوج‌های غیرمطلقه»؛ مجلة علمی پزشکی قانونی، ش34، 1383، ص75-79.
  7. بهاری، فرشاد؛ «ارزیابی و مقایسة کارایی خانواده بین زوج‌های غیرطلاق و زوج‌های در حال طلاق مرجوعی به بخش‌ روان‌پزشکی سازمان پزشکی قانونی کشور»؛ پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد مشاوره، دانشگاه تربیت معلم تهران، 1379.
  8. ثنایی، باقر؛ مقیاس‌های سنجش خانواده و ازدواج؛ تهران: مؤسسة انتشارات بعثت، 1383.
  9. جاویدی، نصرالدین و علی‌اکبر سلیمانی و خدابخش احمدی و منا صمدزاده؛ «اثربخشی آموزش راهبردهای مدیریت هیجان مبتنی بر رویکرد زوج‌درمانی هیجان‌مدار بر افزایش رضایت جنسی زوجین»؛ فصلنامة علمی- پژوهشی روان‌شناسی سلامت، ش3، 1391، ص5-18.
  10. جاویدی، نصیرالدین و علی‌اکبر سلیمانی و خدابخش احمدی و منا صمدزاده؛ «اثربخشی زوج‌درمانی هیجا‌ن‌مدار (EFT) بر بهبود الگوهای ارتباطی زوجین»؛ مجلة تحقیقات علوم رفتاری، س11، ش5، 1392، ص402-410.
  11. جاویدی، نصیرالدین؛ «اثربخشی زوج‌درمانی هیجان‌مدار بر بهبود رضایت زناشویی زوجین و کنترل رفتار خانواده»؛ مشاورة کاربردی، ش2، 1392، ص65-78.
  12. ستیر، ویرجینیا؛ آدم‌سازی در روان‌شناسی خانواده؛ ترجمة بهروز بیرشک؛ تهران: انتشارات رشد، 1396.
  13. شاکرمی، محمد و رضا داورنیا و کیانوش زهراکار و شیوا گوهری؛ «تأثیر آموزش جنسی بر صمیمیت جنسی زنان متأهل»؛ مجلة روان پرستاری، دورة 2، ش1، 1393.
  14. صیادی، معصومه و سعید شاه‌حسینی تازیک و یاسر مدنی و مسعود غلامعلی لواسانی؛ «اثربخشی زوج‌درمانی هیجان‌مدار بر تعهد زناشویی و دل‌زدگی زناشویی در زوجین نابارور»؛ آموزش و سلامت جامعه، دورة 4، ش3، 1396، ص26-37.
  15. عباسی، مریم و محسن دهقانی و حامد یزدخواستی و نادر منصوری؛ «کارکرد خانوادة بیماران مبتلا به اختلالات اضطرابی و افسردگی در مقایسه با خانواده‌های جمعیت عمومی»؛ فصلنامة خانواده‌پژوهی، س5، ش3، 1388، ص361-370.
  16. غلامزاده، مریم و یوسفعلی عطاری و عبدالله شفیع‌آبادی؛ «اثربخشی آموزش مهارت­های ارتباطی بر کارایی خانواده در زوجین مراجعه‌کننده به مرکز بهزیستی اهواز»؛ دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، ش41، 1388.
  17. کدیور، پروین و علیرضا اسلامی و محمود فراهانی؛ «بررسی رابطة ساختار تعاملات خانواده (عملکرد خانواده با سبک مقابله با فشارهای روانی و تفاوت‌های جنسی در دانش‌آموزان پیش‌دانشگاهی»؛ مجلة روان‌شناسی و علوم تربیتی، س34، ش2، 1383، ص97-123.
  18. گلدنبرگ، ایرنه و هربرت گلدنبرگ (1934)؛ خانواده‌درمانی؛ ترجمة حمیدرضا حسین‌شاهی برواتی، سیامک نقشبندی و الهام ارجمند؛ تهران: روان، 1396.
  19. مؤمنی، خدامراد و مصطفی علیخانی؛ «رابطة عملکرد خانواده، تمایزیافتگی خود و تاب‌آوری با استرس، اضطراب و افسردگی در زنان متأهل شهر کرمانشاه»؛ دوفصلنامة مشاوره و روان‌درمانی خانواده، دورة 3، ش2، 1392، ص14-26.
  20. هنرپروران، نازنین و مصطفی تبریزی و شکوه نوابی‌نژاد و عبدالله شفیع‌آبادی؛ «اثربخشی آموزش رویکرد هیجان‌مدار بر رضایت جنسی زوجین»؛ فصلنامة اندیشه و رفتار، دورة 4، ش15، 1389، ص59-70.
  21. Al-Krenawi, A; "A study of psychological symptoms, family function, marital and life satisfactions of polygamous and monogamous women: The Palestinian case ";International Journal of Social Psychiatry, 2012, n.58(1), pp.79-86.
  22. ‏Bagarozzi, D. A; Enhancing intimacy in marriage: A clincian's guide; USA: Brunner & Routledge, 2001.
  23. Banaei, M., Tork Zahrani, S., Pormehr-Yabandeh, A., Ozgoli, G., & Azad, M; "Investigating the impact of counseling based on PLISSIT model on sexual intimacy and satisfaction of breastfeeding women";International Journal of Pharmaceutical Research & Allied Sciences, 2016, n.5 (3), pp.489-499.‏
  24. Blum, T.W; Becoming a family Counselor: Abridge to family theory and practice; 2006.
  25. A; Family Therapy: Conceots, Process and Practice; New York: Wiley, 2001.
  26. Chen, Y. L., Chen, S. H., & Gau, S. S. F; "ADHD and autistic traits, family function, parenting style, and social adjustment for Internet addiction among children and adolescents in Taiwan: A longitudinal study";Research in Developmental Disabilities, 2015, n.39, pp.20-31.
  27. Chiang, L. C., Chen, W. C., Dai, Y. T. & Ho, Y. L; "The effectiveness of telehealth care on caregiver burden, mastery of stress, and family function among family caregivers of heart failure patients: a quasi-experimental study";International journal of nursing studies, 2012, n.49(10), pp.1230-1242.‏
  28. Crawford, M. & R; Woman and Gender: Afeminist psychology; New York, USA: MCGraw-Hill, 2004.
  29. Cui, M. & Fincham, F. D; "The differential effects of parental divorce and marital conflict on young adult romantic relationships";Personal Relationships,2010, n.17(3), pp.331-343.
  30. Dalgleish, T. L., Johnson, S. M., Burgess Moser, M., Lafontaine, M. F., Wiebe, S. A. & Tasca, G. A; "Predicting change in marital satisfaction throughout emotionally focused couple therapy";Journal of marital and family therapy, 2015, n.41(3), pp.276-291.‏
  31. Dandurand C, Lafontaine MF; "Intimacy and couple satisfaction: The moderating role of romantic attachment"; International Journal of Psychological Studies, 2013, n.5(1), pp.74-90.
  32. Davis D. & PR. Shaver & KF. Widaman & ML. Vernon & WC. Follette & K. Beitz; " can’t get no satisfaction: Insecure attachment, inhibited sexual communication, and sexual dissatisfaction"; Personal Relationships, 2006 Dec, v.13(4), pp.465-483.
  33. Denton,W.H., Wittenborn,A.K.& Golden,R.N; Augmenting antidepressant medication treatment of depressed women with emotionally focused therapy for couples: a randomized pilot study"; Journal of Marital and Family Trapy, 2012, n.38, pp.23-38.
  34. Epstein, N. B. Baldwin. L. M. & Bishop, D. S; "The Macmaster model of family assessment device"; Journal of Marital and Family therapy. 1983, n.9(2), pp.171-180.
  35. Ghahari, S., Yekefallah, M., Mazaheri, M., Imani, S., Davoodi, R. & Gheitarani, B; "Predicting sexual satisfaction based on marital conflicts, attachment styles, and cognitive schemas in women victims of spousal abuse in Savojbolagh-Iran";Turkish Online Journal of Educational Technology, 2017(Decemb), pp.595-602.‏
  36. Ghamari, M; "Family function and depression, anxiety, and somatization among college students";International journal of academic research in business and social sciences, 2012, n.2(5), pp.101-105.
  37. Golmakani, N., Dormohammadi, M. & Mazloum, S. R; "Survey Of sexual satisfaction and marital satisfaction during postpartum at primiparous women referred to health care centers of Mashhad, Iran";The Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility, 2013, n.16 (55), pp.7-13.‏
  38. Greenberg L. Hunsley J, Johnson; Schindlerd Emotionally forcused couple the rapy: Statusan of Challenge; 1999, JSC pract, n.6, pp.67-79.
  39. Greenberg, L. S. & Tomescu, L. R; Supervision essentials for emotion-focused therapy; American Psychological Association, 2017.
  40. Greenberg, L., Warwar, S. & Malcolm, W; "Emotion-Focused Couples Therapy and the Facilitation of forgiveness"; Journal of Marital and Family Therapy, 2010, n.36, pp.28-42.‏
  41. Greenman PS & Johnson SM; "United we stand: emotionally focused therapy for couples in the treatment of posttraumatic stress disorder"; Journal of clinincal psychology, 2012, n.68 (5), pp.561-569.
  42. Johnson MD, Cohan CL, Davila J; "modality to resolve an impasse"; British journal of psychotherapy, 2007, n.3(3), pp.226-238.
  43. Johnson, S. M; The practice of emotionally focused couple therapy: Creating connection; Routledge, 2012.
  44. Jung, E. S. & Shim, M. S; "Family function and internet addiction in lower grade elementary school students";Journal of Korean Public Health Nursing, 2012, n.26 (2), pp.328-340.
  45. H. B, & Johnson, S; "Emotionoully Focused there rapy for Couples and Child hood seduall abuse survivors"; Journal of Maritall and Familly trapy, 2008, n.34, (3), pp.298-315.
  46. Noller, P. & Callan, V; The adolescent in the family; Routledge, 2015.
  47. ‏TenHouten WD; A general theory of emotions and social life; 1st ed. New York: USA: Rutledge, 2007.pp.6-7.4.
  48. Waring, E. M; Enhancing marital intimacy through facilitating cognitive self disclosure; Routledge, 2013.‏
  49. Watson, J. C. & Greenberg, L. S; Emotion-focused therapy for generalized anxiety; American Psychological Association, 2017.‏
  50. White L. & B. Keith; "The effect of shift work on the quality and stability of marital relations"; Journal of Marriage and the Family, 1990 May, v.1, pp.453-462.
  51. Zuccarini, D., Johnson, S. M., Dalgleish, T. L. & Makinen, J. A; "Forgiveness and reconciliation in emotionally focused therapy for couples: The client change process and therapist interventions";Journal of Marital and Family Therapy, 2013, n.39 (2), pp.148-162.

 

مطالعات جنسیت و خانواده
دوره 8، شماره 2
اسفند 1399
صفحه 43-62

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار