وضعیت خوشبختی شهروندان زنجانی و ارزش‌های زنانگی و مردانگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی

2 کارشناسی ارشد مطالعات زنان دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

جنسیت و عواطف سازه‌هایی اجتماعی‌اند که در چارچوب بسترهای اجتماعی به هم پیوند می‌خورند و نقش برجسته‌ای در ساخت فرصت‌های زندگی دارند. تبیین احساس خوشبختی و بررسی نسبت آن با زنانگی و مردانگی هدف مقالة پیش‌روست. در راستای دستیابی به این هدف چارچوب نظری مناسبی تدوین و فرضیه‌هایی طراحی شدند که با اتکا به روش پیمایش آزمون شدند. حجم نمونه دویست نفر از شهروندان شهر زنجان و شیوة نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای بوده است. نتایج نشان دادند پنجاه درصد از شهروندان زنجانی احساس خوشبختی بالایی دارند و مردان و زنان به نسبت برابر احساس خوشبختی زیادی دارند. در میان متغیرهای اثرگذار بین احساس خوشبختی، رضایت از زندگی، رضایت از شغل و رضایت از جنسیت و مقایسه با دیگران و مقایسه با گذشتة خود رابطة معناداری وجود دارد و در میان انواع زنانگی (مؤکد و سازگار) و انواع مردانگی (هژمونیک و فرودست) بین مردانگی فرودست رابطه‌ای معنادار وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل مسیر نشان داد رضایت از زندگی خانوادگی، مقایسه با گذشتة خود، زنانگی مقاوم، مقایسه با دیگران و مردانگی هژمونیک بیشترین واریانس احساس خوشبختی را تبیین می‌کنند.

کلیدواژه‌ها


  1. امینی، سعیده؛ «احساس خوشبختی ما ایرانیان»، عواطف در جامعه و فرهنگ ایرانی؛ به کوشش محمدسعید ذکایی، تهران: انتشارات آگاه، 1397.
  2. برزگر مروستی، فرزانه؛ «سنجش میزان احساس خوشبختی شهروندان تهرانی و عوامل مؤثر بر آن»؛ پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد رشتة پژوهش علوم اجتماعی، دانشکدة علوم اجتماعی و اقتصادی دانشگاه الزهرا3، 1386.
  3. چلبی، مسعود و سیدمحسن موسوی؛ «بررسی جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر شادمانی در سطوح خرد و کلان»؛ مجلة جامعه‌شناسی ایران، دورة نهم، شمارة 1 و 2، 1387، ص34-57.
  4. حسینی رشت‌آبادی، سیدجواد؛ «ستاره‌های مردانگی و مردانگی ستاره‌ها (بررسی تغییر الگوهای مردانگی ستاره‌های مذکر سینمای ایران در سال‌های 1363 الی 1383)»؛ پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد رشتة جامعه‌شناسی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه گیلان، 1389.
  5. شهراز، اصغر؛ «بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با احساس خوشبختی (مورد مطالعه: افراد بالای 18 سال شهر اردبیل)»؛ پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد رشتة پژوهش علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خلخال، 1393.
  6. عبادی، علی؛ تبیین جامعه‌شناختی رابطة بین انواع سرمایه‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی با احساس خوشبختی شهروندان تهرانی»؛ پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد رشتة جامعه‌شناسی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی، 1394.
  7. قاراخانی، معصومه؛ «بررسی گرایش دخترهای جوان به ارزش‌های زنانگی»؛ پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد رشتة جامعه‌شناسی، دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی، 1385.
  8. قاراخانی، معصومه؛ «دختران جوان و ارزش‌های زنانگی (پژوهشی در میان دانش‌آموزان دورة متوسطة شهر تهران)»؛ فصلنامة انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، شمارة 9، 1386، ص73-100.
  9. گلگون، ام‌لیلا؛ «رابطة هویت جنسیتی زنان و رضایت از زندگی آنان»؛ پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد رشتة مطالعات زنان، دانشکدة علوم اجتماعی و اقتصاد دانشگاه الزهرا3، 1392.
  10. گیدنز، آنتونی؛ جامعه‌شناسی؛ ترجمة حسن چاوشیان؛ تهران: نشر نی، 1386.
  11. موسوی، میرطاهر و داود قاسم‌زاده؛ جامعه‌شناسی شادی: رویکرد اجتماعی و شناختی بر مطالعة شادی؛ تهران: نشر آگاه، 1396.
  12. موسی‌نژاد، پریسا؛ «بررسی هویت جنسیتی مردان و زنان در کلان‌شهر تهران»؛ پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد رشتة مطالعات زن و خانواده، دانشکدة علوم اجتماعی و اقتصادی دانشگاه الزهرا3، 1388.
  13. میرزایی، سیدآیت‌الله؛ «بررسی گرایش پسرهای جوان به ارزش‌های مردانگی»؛ پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد رشتة مطالعات فرهنگی، دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی، 1384.
  14. نایبی، هوشنگ؛ «پژوهشی در روان‌شناسی اجتماعی "سنجش میزان احساس خوشبختی سرپرستان خانوارهای تهرانی"»؛ پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد رشتة جامعه‌شناسی، دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران، 1374.
  15. یعقوبی، علی؛ نظریه‌های مردانگی: با تأکید بر رویکردهای جامعه‌شناختی؛ تهران: پژواک، 1393.
  16. یعقوبی، علی و هانیه مقدس یزدی؛ «دختران دانشجو و سنخ‌شناسی زنانگی (مطالعة موردی: دانشجویان دانشگاه گیلان)»؛ زن در توسعه و سیاست، دورة 14، شمارة، زمستان 1395، ص513-533.

17. Bartolini, S, Bilancini, E. & Pugno, M; "Did the Decline in Social Capital Decreases American Happiness? A Relational Explanation of the Happiness Paradox"; University of Siena Dept of Economics working paper 513, 2008.

18. Clisby, S; "Gendering happiness and its discontents"; Journal of Gender Studies, 2017, Vol.26, No.1, 1-9.

19. Connell, R. W; Masculinities; Cambridge, polity press, 1995.

20. Day, K., Stump, C. & Carreon, D; "Confrontation and loss of control: Masculinity and men's fear in public space"; Journal of Environmental Psychology, 2003, Vol.23, No.3, pp.311-322.

21. Haller, M. & Hadler, M; "How Social Realations and Structures can Produce Happiness and Unhappiness: An International Comparative Analysis"; Social Indicators Rsearch, 2006, vol.75, No.2, pp.169-216.

22. Horry, M. & Kamo, Y; "Gender Differences in Happiness: the Effects of Marriage, Social Roles, and Social Support in East Asia"; Journal of the International Society for Quality-of-Life Studies, 2017.

23. Hulur, G. Gerstorf, D; "Set Poit"; the SAGE Encyclopedia of Lifespan Human Development, 2018.

24. Layard, R; Happiness; revised edition. London: Penguin, 2011.

25. Luchesi, B. M., Oliveria, A. & Morais, D; "Factors associated with happiness in the elderly persons living in the community"; Archives of Gerontology and Geriatrics, 2017, Vol.74, pp.83-87.

26. Mookerjee, R. & Beron, K; "Gender, religion and happiness"; Journal of Socio-Economics, 2205, Vol.34, No.5, pp.674-685.

27. Pilar Matud, M., Bethencourt, M. & Ibanez, I; "Relevance of gender roles in life satisfaction in adult people"; Journal of Personality and Individual Differences, 2014, 70, pp.206–211.

28. Shin، D. C. & Johnson، D. M; "Avowed happiness as an overall assessment of thequality of life"; Social indicators research, 1978, 5(1), pp.475-492.

29. Stewart، F. Gustav Ranis، G. & Samman، E; "Advancing Human Development: Theory andPractice"; Oxford Scholarship Online, 2018.

30. Triandis, Harry C. and Hichele J. Gelfand; "Converging Measurement of Horizontal and Vertical Individualism and Collectivism"; Journal of Personality and Social Psychology, 1998, 74, No.1, pp.118-128.

31. Veenhoven, R., Arrindell, W. A; "Feminine Values and Happy Life-Expectancy in Nations"; Journal Personality and Individual Difference, 2002, Vol.33, pp.803-813.

32. Veenhoven, R; "Quality-of-Life in Modern Sicirty Measured with Happy Life"; in: Yew-Kwang Ng & Lok Sang Ho (Eds.); Happiness and Public Policy, Theory, Case studies and Implications’ Palgrave, Macmillan, New York, 2006, pp.19-44.

33. Yiwei .Z; "A Comparative Study of Happiness among Adults in China (Doctoral Dissertation) "; Clemson University, 2013, Retrieved from www. ProQuest.com.