میزان و چگونگی هم‌فرهنگی دانش‌آموختگان مدارس اسلامی و مدارس دیگر شهر تهران: با تأکید بر عوامل مدرسه و خانواده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد تهران شمال

2 گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد تهران شمال

3 دانشگاه امام صادق (ع)

چکیده

هدف تحقیق حاضر شناخت میزان و چگونگی هم‏فرهنگی (ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی و الگوهای رفتاری) دانش‏آموختگان مدارس اسلامی و مدارس دیگر (دولتی و غیردولتی) شهر تهران و تأثیر عوامل خانواده و مدرسه بر آن است. روش این پژوهش پیمایشی است و برای جمع‌آوری داده‌ها از ابزار «پرسش‌نامة محقق‌ساختة برخط» استفاده‌ شده است. جامعة آماری پژوهش شامل تمامی دانش‏آموزان مدارس اسلامی و مدارس دیگر شهر تهران است که در سه سال اخیر از دبیرستان و هنرستان دانش‏آموخته شده‌اند. با روش نمونه‌گیری دردسترس و هدفمند، تعداد 385 نفر دانش‏آموختة مدارس اسلامی و 384 نفر از دانش‏آموختگان مدارس دیگر شهر تهران (درمجموع 769 نفر) مورد آزمون قرار گرفتند.
اعتبار پژوهش با روش‌های صوری نظر خبرگان و اعتبار سازه با روش تحلیل عاملی تأییدی و با نرم‌افزار AMOS محاسبه تأیید شد. شاخص‌های برازش مدل و نیز مقدار آلفای کرونباخ در سطح مطلوب و قابل استنادی قرار دارد و پایایی بالای تحقیق را نشان می‌دهد. نتایج تحقیق با بهره‌گیری از آزمون T با نرم‌افزار SPSS، نشان می‌دهد دانش‏آموختگان مدارس اسلامی نسبت به دانش‏آموختگان مدارس دیگر شهر تهران، از هم‏فرهنگی و اشتراک بیشتری در عناصر فرهنگی (شامل ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی و الگوهای رفتاری) برخوردارند. یافته‌های تبیینی تحقیق در قالب الگوی معادلات ساختاری با کمک نرم‌افزار AMOS نشان داد: عوامل «خانواده» و «مدرسه» بر هم‏فرهنگی دانش‏آموختگان مدارس اسلامی اثر دارد.

کلیدواژه‌ها


  1. تنهایی، حسین ابوالحسن؛ درآمدی بر مکاتب و نظریه‌های جامعه‌شناسی؛ چ7، مشهد: نشر مرندیز، 1393.
  2. چلبی، مسعود؛ جامعه‌شناسی نظم: تشریح و تحلیل نظری نظم اجتماعی؛ چ4، تهران: نی، 1389.
  3. شکوری، ابوالفضل و جلیل دارا؛ «بررسی نقش مدارس اسلامی در تقویت فرهنگ حجاب از منظر سرمایة اجتماعی»؛ تحقیقات فرهنگی ایران، س4، ش3 (پیاپی 15)، 1390، ص71-97.
  4. فکوهی، ناصر؛ مبانی انسان‌شناسی؛ تهران: نشر نی، 1387.
  5. کشتی‌آرا، کیمیا و علیرضا ابطحی فروشانی؛ «عملکرد مدارس جامعة تعلیمات اسلامی در شهر اصفهان»؛ فصلنامة تاریخ، س5، ش18، 1389، ص141-161.
  6. میرفردی، اصغر و فروغ فرجی؛ «بررسی رابطة عوامل جامعه‌پذیری (خانواده و رسانه‌های جمعی) و میزان گرایش به قانون‌گریزی (مورد مطالعه: شهر یاسوج)»؛ راهبرد اجتماعی فرهنگی، س9، ش12، پاییز 1393، ص41-68.
  7. Kizgin H., A. Jamal, N. Rana, Y. Dwivedi & V. Weerakkody; "The Impact of Social Networking Sites on Socialization and Political Engagement: Role of Acculturation"; Technological Forecasting and Social Change, 2019, n.145, pp.503-512.
  8. Leidner DE., E. Gonzalez & H. Koch; "An Affordance Perspective of Enterprise Social Media and Organizational Socialization; The Journal of Strategic Information Systems, 2018, n.27 (2), pp.117-138.
  9. Orbe, M.; "A Co-cultural Communication Approach to Intergroup Relations"; Journal of Intergroup Relations, 2010, n.24, pp.36-49.
  10. Quinton, WJ.; "So Close and yet so Far? Predictors of International Students’ Socialization with Host Nationals"; International Journal of Intercultural Relations, 2020, n74, pp.7-16.
  11. Rajesh, KP.; "Social Movement Studies in India, Within and Beyond Sociology: Proposing Postcolonial Political Sociology as an Evolving Framework"; Asian Journal of Social Science, 2021, n49 (1), pp.1-8.
  12. Szkody E., EH. Steele & C. McKinney; "Links Between Parental Socialization of Coping on Affect: Mediation by Emotion Regulation and Social Exclusion"; Journal of Adolescence, 2020, n.80, pp.60-72.
  13. Seiffert-Brockmann J. & k. Thummes; "Self-deception in Public Relations. a psychological and Sociological Approach to the Challenge of Conflicting Expectations"; Public Relations Review, 2017, n.43 (1), pp.133-144.
  14. Thelamour B. & CAG. Mwangi; "I disagreed with a lot of Values: Exploring Black Immigrant agency in Ethnic-Racial Socialization"; International Journal of Intercultural Relations, 2021, n.85, pp.26-36.
  15. Toro JD. & MT. Wang; "Longitudinal Inter-Relations Between School Cultural Socialization and school Engagement: The Mediating Role of School Climate"; Learning and Instruction, 2021, n75, pp.1-12.
  16. Wang M., Y. Liang, N. Zhou & H. Zou; "Chinese Fathers' Emotion Socialization Profiles and Adolescents' Emotion Regulation"; Personality and Individual Differences, 2019, n.137, pp.33-38.