کارآمدی زوج‌درمانی شناختی - رفتاری مبتنی بر آموزه‌های اسلامی بر تعارضات زناشویی، صمیمیت زناشویی و بخشایشگری زوجین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه پیام نور واحد بافت، بافت، ایران.

2 استادیار گروه روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

چکیده

مشکلات زناشویی با ایجاد فاصلة روانی ـ عاطفی در زوجین از دلایل اصلی کاهش کیفیت روابط زناشویی و سلامت جامعه است. پژوهش حاضر با هدف بررسی کارآمدی زوج‌درمانی شناختی ـ رفتاری مبتنی بر آموزه‌های اسلامی بر تعارضات زناشویی، صمیمیت زناشویی و بخشایشگری زوجین انجام گرفت. پژوهش حاضر شبه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعة آماری را تمامی زوجینی بودند که در سال 1400 به «مرکز روان‌شناسی پیام مهر» در شهر کرمان مراجعه کرده بودند. نمونه‌های این پژوهش، 30 نفر از جامعة یادشده بودند که با بهره‌گیری از روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به کمک شیوة تصادفی ساده، در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) گماشته شدند و به پرسشنامة تعارضات زناشویی براتی و ثنایی (1372)، صمیمیت زناشویی تامپسون و واکر (1983م) و بخشش ری و همکاران (2001م) پاسخ دادند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه به‌ صورت هفته‌ای 1 جلسة 90 دقیقه‌ای تحت آموزش قرار گرفت و گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و تحلیل کوواریانس در نرم‌افزار SPSS-24 تحلیل شدند. یافته‌ها بیانگر کارآمدی معنادار زوج‌درمانی شناختی ـ رفتاری مبتنی بر آموزه‌های اسلامی بر تعارضات زناشویی، صمیمیت زناشویی و بخشایشگری گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل بود (01/0>p). بنابراین از این نوع درمان می‌توان برای کاهش مشکلات زناشویی و افزایش کیفیت زندگی زوجین استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. براتی، سعید و باقر ثنایی؛ پرسشنامة تعارضات زناشویی؛ تهران: انتشارات بعثت، 1372.
  2. تقوایی، داوود و پروین فتاحی بیات و حسین داودی و ذبیح پیرانی؛ «کارآمدی خانواده‌درمانی شناختی ـ رفتاری مبتنی بر رویکرد اسلامی بر صمیمیت زناشویی و بخشایشگری بین‌‏فردی زنان مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره»؛ پژوهشنامة اسلامی زنان‌ و‌ خانواده، س8، ش1، 1399، ص187-204.
  3. ثنایی، باقر؛ مقیاس‌های سنجش خانواده و ازدواج؛ تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1379.
  4. جدیری، جعفر و علی فتحی آشتیانی و فرشته موتابی و حمیدرضا حسن‌آبادی؛ «کارآمدی زوج‌درمانی با رویکرد اسلامی بر رضایت زناشویی»؛ مطالعات اسلام و روان‌شناسی، س11، ش20، 1396، ص7-36.
  5. حاتمی، وحید و عباس بخشنده و علی قنبریان؛ «سبک ارتباطی مبتنی بر حضور خدا در زوج‌درمانی اسلامی»؛ معرفت، س30، ش289، 1400، ص93-103.
  6. حسینی زند، مهناز و عبدالله شفیع‌آبادی و منصور سودانی؛ «اثربخشی زوج‌درمانی بر اساس آموزه‌های اسلامی بر صمیمیت جنسی زوج‌های مراجعه‌کننده به کلینیک نیکان شهر تهران»؛ یافته‌های نو در روا‌ن‌شناسی، س8، ش25، 1391، ص27-39.
  7. دهقانی، مصطفی و خالد اصلانی و عباس امان‌اللهی و غلامرضا رجبی؛ «کارآمدی زوج‌درمانی متمرکز بر هیجان مبتنی بر مدل درمان آسیب دل‌بستگی بر بخشش در زن‌های آسیب‌دیده از خیانت زناشویی»؛ مشاوره و روان‌درمانی خانواده، س9، ش1، 1398، ص143-160.
  8. سالاری‌فر، محمدرضا؛ «طراحی زوج‌درمانی شناختی - رفتاری مبتنی بر اصول اسلامی و مقایسة کارآمدی آن با زوج‌درمانی شناختی - رفتاری توسعه‌یافته در افزایش رضایت زناشویی زوج­ها»؛ پایان‌نامة دکتری روان‌شناسی، پژوهشگاه حوزه دانشگاه، قم، 1393.
  9. سعادتمند، خدیجه و سودابه بساک‌نژاد و عباس امان‌اللهی؛ «کارآمدی زوج‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر صمیمیت و بخشش زوج‌ها»؛ دوفصلنامة روا‌ن‌شناسی خانواده، س4، ش1، 1400، ص41-52.
  10. شکرالله‌زاده، معصومه و منیره فروزش و محمد رفیع بذرافشان و حسین حسینی؛ «تأثیر زوج‌درمانی شناختی - رفتاری در تعارض و بی‌رمقی زناشویی»؛ آسیب‌شناسی، مشاوره و غنی‌سازی خانواده، س3، ش1، 1396، ص115-131.
  11. شهابی‌زاده، فاطمه و روشنک حیدری و مسعود نیک‌فرجام؛ «اثربخشی شناخت رفتاردرمانی مبتنی بر مفاهیم توحیدی آیات قرآن کریم بر وضعیت خلقی بیماران افسردة بستری در بخش روان‌پزشکی»؛ اسلام و سلامت، س3، ش1، 1398، ص59-65.
  12. علوی مقدم، ترانه وعبدالله مفاخری و علی جهانگیری؛ «کارآمدی زوج‌درمانی راه‌حل‌مدار بر دل‌زدگی، بخشش زناشویی و سبک­های ارتباطی زوجین آسیب‌دیده از روابط فرازناشویی»؛ دوماهنامة علمی ـ پژوهشی فیض، س25، ش3، 1400، ص908-916.
  13. غفوریان محبی، فهیمه و احمد کربلایی محمد میگونی؛ «کارآمدی آموزش مهارت‌های زندگی بر خودتنظیمی زناشویی و رفتار دل‌بستگی در روابط زناشویی دارای تعارضات زناشویی»؛ راهبردهای نو در روا‌ن‌شناسی و علوم تربیتی، س1، ش2، 1398، ص1-24.
  14. فاریابی، منوچهر و امین رفیعی‌پور و کبری حاجی‌علی‌زاده و سهیلا خداوردیان؛ «اثربخشی درمان پذیرش و تعهد (ACT) بر اضطراب، استرس ادراک‌شده و راهبردهای مقابله با درد بیماران مبتلا به سرطان خون»؛ دوماهنامة علمی ـ پژوهشی فیض، س۲۴، ش۴، 1399، ص424-432.
  15. مسلمی سراجی، رقیه و علیرضا بوستانی‌پور؛ «پیش‌بینی ناپایداری ازدواج بر اساس تعارضات زناشویی با نقش واسطه‌ای افسردگی پس از زایمان»؛ پژوهشنامة زنان، س10، ش1، 1398، ص141-57.
  16. Allsop, D.B. & C.E. Leavitt & M.T. Saxey & J.E. Timmons &, J.S. Carroll; "Applying the developmental model of marital competence to sexual satisfaction: Associations between conflict resolution quality, forgiveness, attachment, and sexual satisfaction"; Journal of Social and Personal Relationships, 2021, v.38 (4), pp.1216-1237.
  17. Bernardelli, L. V. & M. A. Kortt & E. Michellon; "Religion, health, and life satisfaction: Evidence from Australia"; Journal of religion and health, 2020, v.59 (3), pp.1287-1303.
  18. Duraes, R.S.S. & T.C. Khafif & F. Lotufo-Neto & A. Serafim; "Effectiveness of Cognitive Behavioral Couple Therapy on Reducing Depression and Anxiety Symptoms and Increasing Dyadic Adjustment and Marital Social Skills: An Exploratory Study"; The Family Journal, 2020, v.28 (4), pp.344-355.
  19. Finney, N. & E Tadros; "Integration of Structural Family Therapy and Dialectical Behavior Therapy with High-Conflict Couples"; The Family Journal, 2019, v.27 (1), pp.31-36.
  20. Lee, S. & K. C. Jiang; "Exploring relationships among communication, sexual satisfaction, and marital satisfaction"; Journal of Marital Therapy, 2021, v.31,
    pp.409-424.
  21. Pietromonaco, P.R. & N. C. Overall & L. A. Beck & S. I Powers; "Is low power associated with submission during marital conflict? Moderating roles of gender and traditional gender role beliefs"; Social psychological and personality science, 2021, v.12 (2), pp.165-175.
  22. Piro-Gambetti, B. & G. Rodriguez & , L. M. Papp & J. L. Greenlee & S. L. Hartley; "Parent couple conflict and emotional and behavioral problems in youth with autism: Longitudinal investigation of bidirectional effects"; Development and Psychopathology, 2021, v.5 (7), pp.1-11.
  23. Rose, A. & S. Anderson & R. Miller & L. Marks & T. Hatch & N. Card;. "Longitudinal Test of Forgiveness and Perceived Forgiveness as Mediators between Religiosity and Marital Satisfaction in Long-Term Marital Relationships"; The American Journal of Family Therapy, 2018, v.46 (4), pp.356-374.
  24. Rye M. S. & D. M. Loiacono & C. D. Flock & B.T. Olszewski & T.A. Heim & B. P. Madia; "Evaluation of the psychometric properties of two forgiveness scale"; Journal of Current Psychology, 2001, v.20 (3), pp.260-277.
  25. Yan, J. J. & S. J. Schoppe‐Sullivan & X. Feng; "Transactional associations between couple relationship intimacy and depressive symptoms across 10 years"; Journal of Marriage and Family, 2020, v.82 (4), pp.1197-1212.

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار