صمیمیت و همدلی بین اعضای خانواده و عوامل مؤثر بر آن

نویسندگان

1 استاد دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی

2 استادیار دانشکده زنان، دانشگاه الزهراء

چکیده

این تحقیق به‌منظور بررسی میزان صمیمیت و همدلی بین اعضای خانواده و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن انجام گرفته است. ابتدا بر اساس مباحث نظری موجود، صمیمیت و همدلی بین اعضای خانواده مفهوم‌سازی شده و با استفاده از مؤلفه‌هایی وضعیت آن بین اعضای خانواده مورد سنجش قرار گرفته است. سپس اثر بعضی از عوامل، شامل استقلال اعضای خانواده، تأمین نیاز اعضای خانواده، انسجام خانواده، و حاکمیت ارزش‌های اخلاقی ـ اسلامی در خانواده، بر آن مطالعه شده است.این پژوهش به روش پیمایشی انجام شده، و جامعه آماری آن خانواده‌های تهرانی که حداقل پنج سال از زندگی مشترک آنها گذشته و حداقل دارای یک فرزند بوده‌اند. داده‌های تحقیق با استفاده از پرسشنامه از یک نمونه حدود 400 خانواده جمع آوری شده،که به‌طور تصادفی از بلوک‌های مناطق 22 گانه شهر تهران انتخاب شده‌اند. تجزیه و تحلیل داده‌های جمع آوری شده نشان می‌دهد قوی‌ترین رابطه صمیمیت و همدلی بین اعضای خانواده با تأمین نیازهای خانواده است. همچنین استقلال اعضای خانواده‌ها، انسجام خانواده و حاکمیت ارزش‌های اخلاقی ـ اسلامی در خانواده از دیگر متغیر‌های هستند که رابطه معنا دار و نسبتاً قوی با صمیمیت و همدلی بین اعضای خانواده دارد.

کلیدواژه‌ها


الف) کتاب‌ها

1. اعزازی، شهلا. 1387. جامعه‌شناسی خانواده با تأکید بر نقش، ساختار و کارکرد خانواده در دوران معاصر. تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.
2. براد شاو، جان. 1386. خانواده، تحلیل سیستمی خانواده. ترجمه مهدی قراچه داغی. تهران:  انتشارات لیوسا.
3. تبریزی، مصطفی، شهرزاد دیبائیان، مژده کاردانی، و فروغ جعفری. 1385. فرهنگ توصیفی خانواده و خانواده‌درمانی. تهران: فراروان.
4. ثنایی، باقر. 1387. روان‌درمانی و مشاوره گروهی. تهران: چهره.
5. حسن‌زاده، رمضان 1385.  انگیزش و هیجان. تهران: نشر ارسباران.
6. ستیر، ویرجنیا. 1388. آدم‌سازی. ترجمه دکتر بهروز بیرشک. تهران: انتشارات رشد.
7. سرایی، حسن. 1382. مقدمه‌ای بر نمونه‌گیری در تحقیق. تهران: سمت.
8. سگالن، مارتین. 1375. جامعه‌شناسی تاریخ خانواده. ترجمه حمید الیاسی. تهران: نشر مرکز.
9. شرفی، محمدرضا. 1388. خانواده متعادل. تهران: انتشارات انجمن اولیاء و مربیان.
10. فروم، اریک. 1387. هنر عشق ورزیدن. ترجمه پوری سلطانی. تهران: انتشارات مروارید.
11. مرکز آمار ایران، دفتر ریاست امور بین‌الملل و روابط خارجی. 1388. نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1385. تهران: مرکز آمار ایران، دفتر ریاست امور بین‌الملل و روابط خارجی.
12. مک گراو، فیلیپ. 1388. خانواده موفق. ترجمه محمدمهدی شریعت باقری. تهران: انتشارات دانژه.
13. منادی، مرتضی. 1385. جامعه‌شناسی خانواده. تهران: نشر دانژه.
14. Strong, Bryan ,Christine De Vault. 2007. The Mariage And Family Experience Intimate Ralationship In A Changing.

ب) مقالات

1. احمدی، علی اصغر. 1383. کارکردهای خانواده. نشریه پیوند (304).
2. اعتمادی، عذرا. 1387. افزایش صمیمیت زناشویی. نشریه روا‌‌‌ن‌شناسی تازه‌های روان‌درمانی (49 و 50).
3. اعتمادی، عذرا، شکوه نوابی‌نژاد، سیداحمد احمدی، ولی‌اله فرزاد. 1383. بررسی تأثیر زوج‌درمانی به شیوه ایماگوتراپی بر افزایش صمیمیت زوجین مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره در اصفهان. پژوهش‌های مشاوره (9): 9- 22.
4. بطلایی، سعیده، احمد احمدی، و فاطمه بهرامی. 1389. تأثیر زوج‌درمانی مبتنی بر دل‌بستگی بر رضایت و صمیمیت جنسی. مجله اصول بهداشتی روانی 12 (46): 496-505.
5. خدایی، ابراهیم، علی معدنی‌پور، و علی نقدی. 1386. والدین، نوجوانان، ارزش‌های خانوادگی؛ ترجیح اطاعت یا استقلال. فصلنامه خانواده‌پژوهی 3 (12): 791-810.
6. کلوین، آلکس. 1389. فروپاشی خانواده در جامعه سکولار. سیاحت غرب، 7 (84): 18ـ28.
7. محمدزاده، علی. 1387. رابطه بین تحصیلات والدین،جمعیت خانواده ، تأهل، سن و ترتیب تولد بر بیماران اسکیزوتایپی. پژوهش‌های نوین روان‌شناختی  3 (11): 61-75.
8. نظری، علی‌محمد، مسعود اسدی، و علی شاهینی. 1388. تأثیر خانواده‌درمانی کوتاه‌مدت ستیر بر صمیمیت زوج‌ها. زن و مطالعات خانواده 2 (5): 109- 129.
9. واحدی، شهرام، جلیل فتح‌آبادی، آیت‌اله فتحی. 1391. بررسی رابطه بین جدایی روان‌شناختی با سبک‌های هویتی دانشجویان. فصلنامه خانواده‌پژوهی 8 (29): 83- 100.